Uit het rapport "Een decennium zzp-dossier" van Zipconomy, ONL en HeadFirst Groep blijkt dat de aanpak van de overheid en dan met name de belastingdienst weinig effect heeft opgeleverd in het aantal zzp-ers en speciaal geen/ zeer weinig effect heeft op de doelgroep die zij juist hiermee willen treffen, namelijk de zzp-ers die arbeid verrichten voor de grote(re) organisaties, want die zouden namelijk in concurrentie treden met werknemers (althans volgens de overheid).
De belangrijkste doelstelling van de handhaving op schijnzelfstandigheid was de bescherming van arbeidskrachten die door werkgevers gedwongen werden tot zzp-schap. Dit blijkt echter maar te gaan om slechts 2,7% van alle zzp-ers.
Het is zelfs zo dat de maatregelen die de overheid en de belastingdienst hebben genomen, zoals afschaffing oudedagsreserve, verlaging zelfstandigenaftrek, verlaging MKB-vrijstelling en daadwerkelijke handhaving schijnzelfstandigheid niet de doelgroep treft die zij hiermee wilde aanpakken, namelijk de zzp-er die arbeid verricht aan grote(re) organisaties. Deze groep is slechts lichtjes gedaald: van 279.000 in 2023 naar 273.000 in 2025. Dit geeft ook waarschijnlijk weer dat de terughoudendheid bij opdrachtgevers om zzp-ers in te huren onterecht is.
Daarentegen zijn de zzp-ers die gewoon producten verkopen en de zzp-ers die diensten leveren aan particulieren juist flink gedaald. Terwijl het juist niet de bedoeling is van de overheid en belastingdienst is om deze groep aan te pakken. Zo geldt bijvoorbeeld de Wet Vbar (momenteel nog steeds een wetsvoorstel) niet voor zzp-ers die arbeid verrichten voor particulieren.
Zo gingen de zzp-ers die producten verkopen flink naar beneden: van 200.000 naar 180.000, dus een daling van 10%. De zzp-ers die diensten verlenen aan particulieren daalde van 339.000 naar 328.000. Dus het lijkt er sterk op dat de huidige maatregelen van de overheid en belastingdienst juist een averechts effect hebben. Ze treffen niet de doelgroep waar de maatregelen op betrekking hebben.
Het percentage zzp’ers van de totale beroepsbevolking is gestegen van net onder 11 procent naar iets boven de 12 procent, ondanks dat het aantal zzp-ers per saldo lichtjes gedaald is van 1,21 miljoen naar 1,20 miljoen.
Zzp’ers waarderen overigens hun werkende leven heel hoog, blijkt uit de cijfers. Het waarderingscijfer ligt ook hoger dan onder werknemers in loondienst. Het leeuwendeel van de zelfstandigen kiest heel bewust voor deze manier van werken. Ze zijn op zoek naar meer autonomie, meer regie. Ze zijn heel tevreden over hun werkend leven en dat moet gekoesterd worden.
